PIDHATO. tegese, tujuane, rataman, jenis lan metode pidhato

PIDHATO

Pidatho utawa kasebut tanggap wacan/ sesorah yaiku kegiatan micara ana ing sangarepe wong akeh (massa) kang nduweni tujuan tartamtu.

Tujuan pidhato umpamane:

1. Kanggo aweh panglipur
2. Kanggo pitutur /aweh ular-ular utawa pangerten
3. Kanggo paring kawruh/aweh daya pangribawa marang sing ngrungokake.
4. Kanggo caos pawarta
5. Kanggo pamikat

Langkah-langkah pidhato, yaiku:

1. Nemtokake tema (underan)
2. Nemtokake tujuan
3. Ngumpulake bahan
4. Nyusun rengrengan pidhato
5. Ngembangake rengrengan dadi teks pidhato
6. Latihan kanthi suara lan pangocapan kang trep

Rataman (susunan) teks pidhato, yaiku:

1. Salam pambuka

Salam pambuka yaiku manut kapitayane dhewe-dhewe.

2. Purwaka

Purwaka yaiku menehi pangurmatan lan atur pinuwun marang para rawuh lan utawa puji syukur marang Gusti Allah.

3. Isi (surasa basa)

Isine pidhato kudu runtut miturut apa kang arep dirembug ana ing langkah-langkah pidhato.

4. Dudutan (kesimpulan)

Dudutan (kesimpulan) yaiku wigatine atur ing pidhato.

5. Pangarep-arep

Pangarep-arep yaiku bab kang dikarepake dening kang nindhakake pidhato marang sing pada ngrungokake.

6. Panutup (wasana basa)

Panutup (wasana basa) yaiku atur pinuwun lan nyuwun pangapura yen ana kaluputan marang para rawuh.

Jenis pidhato ana 4, yaiku:

1. Pidhato Persuasif        : tujuane menehi pengaruh kang ngrungokake
2. Pidhato Argumentatif : tujuane menehi keyakinan kang ngrungokake
3. Pidhato Informatif      : tujuane menehi pawarta/ menehi weruh
4. Pidhato Deskriptif      : tujuane nggambarake kahanan.

Supaya pidhato kang diwedharake oleh kasil apik kudu migatekake bab-bab ing ngisor iki:

1. Persiapane pidhato kudu sing mateng.
2. Suara, lagu, pangocapan kudu bener lan kudu didukung gerak-gerik lan penampilan rapi, sopan lan nengsemake.
3. Kudu milih metode pidhato kang cocog karo tema kang diwedharake.
4. Sikap solah bawa sing apik kalarasake kahanan apa kang diwedharake.

Bab-bab sing kudu digatekake nalika ngrungokake pidhato, yaiku:

1. Aja mawas sapa sing ngomong (sing menehi pidhato) nanging rungokno isine.
2. Aja gampang nyacat wong sing lagi menehi pidhato (kudu ngajeni).
3. Isine sing becik enggonen, dene sing ala tinggalen.
4. Bab-bab sing kok anggep perlu catheten supaya bisa dingerteni isine pidhato kanthi jangkep.

Metode pidhato ana 4, yaiku:

1. Metode Naskah yaiku pidhato kanthi maca naskah kang ditulis. Tuladhane pidhato-pidhato resmi bab pamarintahan.
2. Metode Impromtu yaiku pidhato dumadaan/ spontan, tanpa ana persiapan luwih dhisik.
3. Metode Ngapalake yaiku pidhato kang wis direncanakake luwih dhisik ditulis jangkep banjur diapalake.
4. Metode Ekstemporan (tanpa naskah/ catatan cilik) yaiku pidhato tanpa gunakake naskah jangkep, nanging mung arupa pokok pikiran utawa catetan penting. Metode iki sifate luwes, maksude basa kalarasake karo kahanan

CENGKORONGAN WEDHARAN SABDA KUDU JUMBUH KARO TUJUAN LAN ISI WEDHARAN.

Tuladha : adicara perpisahan siswa kang lagi lulusan

Tema pamitan.

CENGKORONGAN

PAMBUKA    : ULUK SALAM

1.    Caos kurmat marang Kepala Sekolah, Bapak ibu guru lan karyawan. Boak ibu pengurus komite.Bapak ibu wali Murid lan kanca rowang.

2.    Atur syukur marang Gusti Kang Maha Wikan.

3.    Atur panuwun, sugeng rawuh

ISI                   : Atur panuwun marang Bapak Ibu Guru sing wis paring kawruh

1.    Lan nggulawentah.

2.    Atur pamit.

3.    Nyuwun puji pangestu.

4.    Menehi greget marang adhi-adhi klas VII lan klas VIII

PANUTUP     : Nyuwun pangaksami

Sikap sing mranani mungguhing pamedhar sabda antarane :

a.    Olehe nindakake pamedhar sabda kanthi ulat sing ajer utawa ora mbesengut.

b.    Ora nganggo polah/ ngobahake awak kang linuwih.

c.    Ngurmat lan ngajeni mara para tumanggap.Kanthi trapsila sopan santun ing tingkahlaku.

d.   Migunakake basa sing trapsila mathuk tumrap kahanan medhar sabda.

Babagan sing kudu digatekake pamedhar sabda antarane :

a.    Kahanan.

b.    Papan

c.    Para tumanggap.

d.   Basa wedharan

Pamedhar sabda kudu nggatekake papan lan kahanan yen wayah awan, kahanan panas, manggon ing lapangan olehe wedharan sabda ora perlu suwe-suwe. Nanging sing diwedharake saperlu wae utawa singkat lan jelas. Pamedhar sabda kudu nggatekake basal an para tumanggap, Yen sing tumangga para sepuh, pamedhar sabda kudu migunakake basa karma alus.

Manawa sing tumanggap para nom-noman sing kudu diajeni ,pamedhar sabda luwih prayoga nggunakake basa ngoko alus, medhar sabda ing sangarepe bocah-bocah utawa kancanme dhewe bisa migunakake basa ngoko lugu.

TULADHA:

Assalamu’alaikum Wr Wb.

Bapak Ibu Kepala Sekolah SMP ingkang dhahat kinurmatan,

Bapak Ibu Guru saha Staf tata usaha ingkang tinuladha sinudarsana, para Bapak Ibu tamu undhangan ingkang bagyaq mulya, para mitra siswa Kelas IX saha sesulih Kelas VII lan kela VIII ingkang kula tresnani sumangga kita aturaken puja-puji Syukur ing ngarsa GUSTI KANG MAHA WIKAN. Awit saking rahmad saha hidayahipun kita saget makempal ing adicara menika.

Bapak Ibu ingkang satuhu kinabekten keparenga ing wekdal punika kula ingkang piniji minangka sesulih kelas sanga ngaturaken gunging panuwu Saha sugeng rawuh dhumateng panjenengan sami wonten ing adicara punika.

   Bapak Ibu Guru ingkang pantes tinuladha sinudarsana, mboten kanyana sampun tigang warsa kula kagulawentah, kaparingan kawruh saha pitutur luhur, saengga kula saha para rencang saged amecaki margi kebak tata krami.

Pramila ageng sanget panarimah kula, dene kula sarencang among  saged ngaturake panuwun ingkang tanpa upami. Mugi-mugi GUSTI INGKANG MAHA WIKAN paring pinwales tumrap kawigatosan opanjenengan dhumateng kula sami.

   Bapak Ibu Guru ingkangtuhu kinabekten  awrat anggen kula matur, dene ing wekdal punika kula kedah pamit kangge ngudi kawruh salajeng-ipun. Mugi pinaringan idi pangestu panjenengan sami saengga kula saged pikantuk pawyatan ingkang minunggul kados ingkang panjenengan kersakaken.

   Para rayi ingkang banget kula tresnani ing sasampunipun kula pamit samangke sumangga kita ngagengaken greget kangge mbangun pawyatan kita punika  sesarengan ngudi kawruh ingkang satuhunipun.

   Bapak Kepala Sekolah, para Bapak tuwin  ibu guru staf, tata usaha  saha para rayi, sadangunipun tigang warsa kita gesang srawung ing bebrayan pawyatan punika tamtunipun kathah kalepatan ingkang kita lampahi.

Pramila keparenga ing wekdal punika kula sakanca  nyuwun agunging aksama. Semanten ugi menawi wonten klentu kula sakanca nyuwun pangakasama.

   Bapak ibu guru ,para lenggah ingkang luhur ing budi bebilih cekap semanten atur kula  menawi wonten cewetng atur kula nyuwun agunging pangaksama.   

Pungkasaning atur, Wassalamu”alaikum Wr Wb.